ამ რუბრიკით ჟურნალში ქვეყნდება პასუხები ჩვენი მკითხველების იმ შეკითხვებზე, რომლებიც ბუღალტრულ აღრიცხვას, საგადასახადო კანონმდებლობასა და სამოქალაქო სამართალს შეეხება. დასმულ შეკითხვებზე პასუხს გასცემენ შპს აუდიტური კონცერნი "ცოდნისა"-ს და შპს "ააფ ინტეგრითი"-ს აუდიტორები, შპს "ააფ მენეჯმენტის" მენეჯერები, შპს "ადვოკატთა და აუდიტორთა კორპორაციის" იურისტები. მომზადებული პასუხების განხილვა მათ გამოქვეყნებამდე ხდება საბჭოს მიერ.
შეკითხვები მოგვაწოდეთ წერილობითი სახით, ფოსტით, ელექტრონული ფოსტით, ფაქსით ან სხვა საშუალებით: info@aaf.ge ან ტელ/ფაქსით: 239 33 50.
წინამდებარე ნომერში მკითხველთა შეკითხვებს პასუხობდა შპს აუდიტური კონცერნი „ცოდნისა“-ს აუდიტისა და კონსალტინგის მენეჯერი ირაკლი ბულეიშვილი.
კითხვა: 1) სამშენებლო კომპანიამ გააფორმა ხელშეკრულება საპატრიარქოსთან ტაძრის მშენებლობაზე. სსკ 168-ე მუხლის მე-2 ნაწილის `ბ~ ქვეპუნქტის თანახმად, დღგ-ისაგან ჩათვლის უფლების გარეშე გათავისუფლებულია საქართველოს საპატრიარქოს დაკვეთით ტაძრებისა და ეკლესიების მშენებლობა, რესტავრაცია და მოხატვა.
ჩვენი ვარაუდით, ზემოთ ხსენებული მომსახურება გათავისუფლებულია ჩათვლის უფლების გარეშე, მაგრამ იქვე არის ჩანაწერი: ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი მე-2 ნაწილის `ბ~ ქვეპუნქტის სიტყვების `საქართველოს საპატრიარქოს დაკვეთით~ ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც ჩათვლის უფლების გარეშე დღგ-სგან ათავისუფლებს მხოლოდ საქართველოს საპატრიარქოს დაკვეთით გაწეულ ტაძრებისა და ეკლესიების მშენებლობის, რესტავრაციის და მოხატვის მომსახურებას (მხოლოდ ეს სიტყვები -`საქართველოს საპატრიარქოს დაკვეთით~). რას ნიშნავს ეს ჩანაწერი?
2) ასევე, პარალელურად გვაქვს საცხოვრებელი კორპუსის მშენებლობაც, რომელიც იბეგრება დღგ-ით ჩათვლის უფლებით. გთხოვთ მოგვცეთ მითითება, როცა ერთდროულად ორი მშენებლობა მიმდინარეობს, მაგრამ ერთი გათავისუფლებულია ჩათვლის უფლების გარეშე, ხოლო მეორე ჩათვლის უფლებით იბეგრება, ჩასათვლელი დღგ-ის გამიჯვნა როგორ მოვახდინოთ? თუ კანონის მიხედვით გათავისუფლებულია ჩათვლის უფლების გარეშე, რომ არ ვიხელმძღვანელო სსკ 168-ე მუხლის მე-2 ნაწილის `ბ~ ქვეპუნქტით და აღნიშნული მომსახურება დავბეგროთ ჩათვლის უფლებით, საგადასახადო რისკის ქვეშ ხომ არ აღმოვჩნდებით?
პასუხი იხილეთ „ააფ-ინფო კონსულტანტში“. ტელ.: 579-29-31-31.
კითხვა: საქართველოს საწარმოს, სააქციო საზოგადოებას, გამოშვებული აქვს 1000 აქცია, რომლის მფლობელია ორი რეზიდენტი ფიზიკური პირი. ამ სს-ს 2018 წლის დასაწყისში გაუნაწილებელი მოგება არ ჰქონდა, თუმცა წარმატებული საქმიანობის შედეგად მიიღო მოგება და უკვე 2018 წლის ბოლოს ბალანსში დაუფიქსირდა გაუნაწილებელი მოგება 20000 ლარი, რომლიდანაც 10000 ლარი არის დაბეგვრისგან გათავისუფლებული საქმიანობიდან მიღებული, ხოლო მეორე 10000 ლარი -ჩვეულებრივი საქმიანობიდან.
2019 წლის პირველ 6 თვეში საწარმომ ასევე მიიღო 5000 ლარი შუალედური მოგება -ესეც გათავისუფლებული საქმიანობიდან, ანუ ამ მომენტისათვის მთლიანი გაუნაწილებელი მოგება შედგებოდა 20000+5000=25000 ლარისგან, რომლიდანაც 15000 ლარი არის გათავისუფლებული საქმიანობიდან მიღებული.
1 ივლისს აქციონერებმა მიიღეს ორი ასეთი გადაწყვეტილება შესაბამისი რიგითობით:
1) პირველი გადაწყვეტილებით, 2018 წლის 20000 ლარი მოგებიდან: გათავისუფლებული 10000 ლარი გაანაწილეს დივიდენდად, ხოლო მეორე 10000 ლარი ჩააბრუნეს სს-ის კაპიტალში დაბეგვრის გარეშე, იმ მოტივით, რომ სსკ 981 მუხლის მეორე ნაწილის თანახმად:
2. განაწილებულ მოგებად არ ითვლება:
ბ) საწარმოს პარტნიორზე განხორციელებული გადახდა ამავე საწარმოს აქციის/წილის საკუთრებაში გადაცემით...“
აქციების ემისია შესაბამის რეგისტრატორთან დარეგისტრებული არ არის.
2) მეორე გადაწყვეტილებით: გაანაწილეს დივიდენდად 2019 წლის გათავისუფლებული შუალედური 5000 ლარიანი მოგებაც.
აქციონერთა ზემოთ აღწერილი გადაწყვეტილებები დადოკუმენტირებულია აქციონერთა კრების ოქმების სახით.
ვინაიდან ახალი აქციების გამოშვება არ მომხდარა, ამ 10000 ლარის მოგების კაპიტალში გადატანისას მაინც ჩაითვლება რომ ეს დივიდენდები გადახდილია `აქციის/წილის საკუთრებაში გადაცემით~? არის თუ არა რისკი, რომ საგადასახადო ორგანომ იმსჯელოს და თქვას: ვინაიდან ამ დივიდენდების სანაცვლოდ აქციონერებს ახალი აქციები არ მიუღიათო, არ არის დაკმაყოფილებული 981 მუხლის მეორე ნაწილის `ბ~ პუნქტიო (`აქციის საკუთრებაში გადაცემით~) და ეს 10000 ლარი (რომელიც ჩვეულებრივი საქმიანობიდანაა მიღებული) დაბეგროს მოგების გადასახადით `ესტონური მოდელის~ შესაბამისად, როგორც `დასაბეგრი მოგების განაწილება~?
იურისტის განმარტებით, ისეთი შეზღუდვა, რომ სააქციო საზოგადოებაში აქციონერებს არ შეუძლიათ საწარმოს კაპიტალის გაზრდა ახალი აქციების ემისიის გარეშე - არ არსებობს. მკაფიოდ აღწერილი არაა, მაგრამ კანონი ამას არ კრძალავსო, რომ აქციონერებმა მოიტანონ დამატებითი ინვესტიცია და გაზარდონ საზოგადოების კაპიტალი, ისე რომ ახალი აქციები არ იქნას გამოშვებული.
პასუხი იხილეთ „ააფ-ინფო კონსულტანტში“. ტელ.: 579-29-31-31.
კითხვა: ფიზიკურმა პირმა მიწის ნაკვეთი შეიძინა 100 000 ლარად. 9 თვის შემდეგ, მან ის აჩუქა თავის ძმას, რომელმაც ჩუქებიდან 1 კვირაში გაყიდა 180 000 ლარად (რაც მიწის ნაკვეთის მიახლოებითი საბაზრო ფასია გაყიდვის მომენტში). არცერთი ინდმეწარმედ რეგისტრირებული არ არის.
გთხოვთ მიპასუხოთ, რაიმე დაბეგვრას თუ გამოიწვევს აღნიშნული ოპერაციები? დადებითი პასუხის შემთხვევაში გთხოვთ, აღნიშნოთ კანონმდებლობის შესაბამისი მუხლები.
პასუხი იხილეთ „ააფ-ინფო კონსულტანტში“. ტელ.: 579-29-31-31.
კითხვა: უცხოელს სურს შეიძინოს ბინა და შემდგომ გააქირავოს. გვაინტერესებს, რა შეღავათები არსებობს როგორც ფიზიკური, ასევე იურიდიული პირისთვის და ყველა გადასახადი, რაც მოუწევს ორივე შემთხვევაში.
პასუხი იხილეთ „ააფ-ინფო კონსულტანტში“. ტელ.: 579-29-31-31.
კითხვა: თქვენი ჟურნალის 2019 წლის ნოემბრის ნომერში გამოქვეყნებული პასუხის მიხედვით, პროდუქციის პირვანდელი სახის ცვლილება საგადასახადოს მოწვევის გარეშე - უკვე დარღვევაა. ამასთან დაკავშირებით გვინდა შევნიშნოთ:
რამდენად მისაღებია ის მოსაზრება, რომ პროდუქციის გახსნა მოხდა მისი შემდგომი ხელახალი გადამუშავების (განახლების/გაუმჯობესების) მიზნით, მაგრამ არ გამოვიდა და იძულებული ვხდებით გავანადგუროთ?
შესაძლოა ასეთი არგუმენტი არასერიოზულად მოგეჩვენოთ, მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ კომპანია დამწყებია (სტარტაპია), ხშირია საცდელი პროცესები პროდუქციის ხარისხის ასამაღლებლად.
პასუხი იხილეთ „ააფ-ინფო კონსულტანტში“. ტელ.: 579-29-31-31.
კითხვა: შპს X-მა შეიძინა ძირითადი საშუალება -ტექნიკა 2015 წლის იანვარში 100000 ლარად, რომელსაც სასარგებლო მომსახურების ვადად განუსაზღვრა 5 წელი. 2019 წლის ბოლოს ტექნიკის ღირებულება ამოიწურა და დარჩა ნული, მაგრამ ტექნიკა ისევ მუშა მდგომარეობაშია.
საწარმომ 2020 წლის იანვარში ტექნიკა შეაფასებინა ექსპერტს და მისი ღირებულება არის 42000 ლარი.
1) როგორ მოვიქცე: 2150-ის ანგარიშზე მიზის 100000 ლარი, ხოლო 2250-ის ანგარიშზე -100000 ლარის ცვეთა. ეს ანგარიშები უნდა გადაიფაროს ერთმანეთში თუ რჩება ბალანსში ჩვეულებრივ?
2) რა გატარება უნდა გავუკეთო შეფასების ღირებულებას, რომელიც არის 42000 ლარი და აფასებულ ძირითად საშუალებას ცვეთა თუ ერიცხება? თუ მხოლოდ ქონების გადასახადს ვიხდით?
პასუხი იხილეთ „ააფ-ინფო კონსულტანტში“. ტელ.: 579-29-31-31.
კითხვა: 1) ბლოკის ერთეულის წარმოებისთვის საჭირო მასალების დანახარჯების მოცულობა 100% ში ან შემდგომ უკეთესი ხარისხის ბლოკის მისაღებად მასალების დანახარჯების ცვლილება 100% ში საწარმოს ადმინისტრაციის გადასაწყვეტია თუ უნდა შევუთანხმოთ ვინმეს?
2) წარმოებული ბლოკის ხარისხის ან უსაფრთხოების შესატყვისობა გარკვეულ მოთხოვნებთან როგორ დავადგინოთ, არსებობს რამე სტანდარტი თუ უნდა მოვიწვიოთ ვინმე?
3) გთხოვთ მიგვითითოთ, ხომ არ არის სიახლე წარმოებაში წუნდებული პროდუქციის ან მასალების ბუნებრივი დანაკარგების და სხვა სახის დანაკარგების ხარჯად აღიარებაში?
პასუხი იხილეთ „ააფ-ინფო კონსულტანტში“. ტელ.: 579-29-31-31.
კითხვა: 2019 წელს მამამ შვილს, რომელიც ინდმეწარმე ფიზიკური პირია, აჩუქა სავენახე მიწა. ეს როგორ უნდა აისახოს ან რა ფასად? დაიბეგრება თუ არა?
პასუხი იხილეთ „ააფ-ინფო კონსულტანტში“. ტელ.: 579-29-31-31.
კითხვა: დეველოპერმა გააფორმა მიწის ერთ-ერთ მეპატრონე ფიზიკურ პირთან ხელშეკრულება უძრავი ქონების ნასყიდობისა და უძრავი ქონების წინარე ნასყიდობის შესახებ, სადაც ერთ-ერთი მუხლი შემდეგნაირად არის ჩამოყალიბებული:
დეველოპერი საკუთრებაში გადასცემს პირველ მხარეს 400 კვ/მ ფართს შავი `კარკასის~ მდგომარეობით, გადასაცემი ფართის საერთო ფართობის 50%-ს A კორპუსში, ხოლო დარჩენილ 50%-ს ანუ 200 კვ/მ საცხოვრებელ ფართს -B კორპუსში. განშლის შედეგად დადგინდა, რომ ფიზიკური პირი მიიღებს 6 საცხოვრებელ ბინას A და B კორპუსში.
დეველოპერ კომპანიას გარდა ამ სამშენებლო ობიექტისა ცალკე აქტივად აქვს 45 კვ/მ საცხოვრებელი ბინა (თეთრი კარკასით და საყოფაცხოვრებო ინვენტარით), რომელიც შეიძინა 1 კვ/მ 1000 ამერიკულ დოლარად, რომელიც სხვა ლოკაციაზე მდებარეობს. დეველოპერსა და ფიზიკურ პირს შორის შედგაშეთანხმება, რომ დეველოპერმა ფიზიკურ პირს სამშენებლო კორპუსში გადასაცემი აღნიშნული 6 ბინიდან რომელიღაც 2 ბინის სანაცვლოდ გადასცეს და საკუთრებაში გადაუფორმოს ის 45 კვ/მ ბინა და ამ 2 ბინაზე გაუქმდეს წინარე ნასყიდობის უფლება.
კითხვები შემდეგია:
1) დეველოპერმა ფიზიკურ პირზე გადაცემული ეს საცხოვრებელი ბინა 1 კვ/მ რა თანხით უნდა დაბეგროს?
2) დეველოპერის მიერ აუცილებლობას ხომ არ წარმოადგენს, ქონება შეაფასებინოს შესაბამის უწყებას საბაზრო ფასის განსაზღვრის მიზნით?
3) ზემოთ ხსენებული ოპერაციით რაიმე კანონდარღვევასთან ხომ არ გვაქვს საქმე?
პასუხი იხილეთ „ააფ-ინფო კონსულტანტში“. ტელ.: 579-29-31-31.
კითხვა: შპს-მ, რომელიც აწარმოებს საცხოვრებელი სახლის მშენებლობას შემდგომი რეალიზაციისთვის, მიწის ნაკვეთი შეიძინა ფიზიკური პირიდან იმ პირობით, რომ ამ ფიზიკურ პირს სანაცვლოდ გადასცემს საცხოვრებელ ფართს შეთანხმების საფუძველზე.
1) არის თუ არა ეს ბარტერი?
2) ამ შემთხვევაში წარმოექმნება თუ არა შპს-ს დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაცია და თუ წარმოექმნება, მაშინ როგორ განისაზღვრება დასაბეგრი თანხა?
პასუხი იხილეთ „ააფ-ინფო კონსულტანტში“. ტელ.: 579-29-31-31.
კითხვა: შპს-ის ბალანსზე გვერიცხება საცურაო აუზი. წინა ხელმძღვანელობა ქონების გადასახადის გადახდისას იყენებდა საკრებულოს გადაწყვეტილებას, რომლის მიხედვითაც, თბილისის ტერიტორიაზე სპორტის დარგში მყოფი საწარმოებისთვის, ქონების გადასახადის განაკვეთი შეადგენს 0,001%-ს. საქართველოს ეროვნული კლასიფიკატორის ამ ჯგუფებში 93.1 ნამდვილად შედის საცურაო აუზი და ფიტნეს-ცენტრი. მაგრამ, ამ საქმიანობის გარდა ჩვენ ტერიტორიაზე ვეწევით საიჯარო საქმიანობასაც, ტერიტორიის ნაწილი გაქირავებულია სხვადასხვა ობიექტებზე: საბავშვო ბაღი, კაფე, ოფისი, სალონი, მაღაზია და ა.შ. ამ შემთხვევაში, ამ ობიექტებში აღრიცხულ ჩვენს ძირითად საშუალებებზე, ან შენობა-ნაგებობის ამ ნაწილზე თუ ვრცელდება ეს შეღავათი?
პასუხი იხილეთ „ააფ-ინფო კონსულტანტში“. ტელ.: 579-29-31-31.
