ააფ

მინი-დოსიე

ირაკლი გურჩიანი - დაიბადა 1963 წლის 20 დეკემბერს. 1979 წელს დაამთავრა თბილისის 130-ე საშუალო სკოლა. სწავლობდა საქართველოს პოლიტექნიკური ინსტიტუტის სამშენებლო ფაკულტეტზე, რომელიც 1983 წელს დაამთავრა. ინსტიტუტის დამთავრების შემდეგ მუშაობდა სპეციალობით, მშენებლობაზე, სადაც 1990 წლამდე იმუშავა. საბჭოთა კავშირის დანგრევის შემდეგ, 90-იან წლებში საქართველოში კერძო ბიზნესით დაკავდა. როგორც თავად ამბობს, რამდენიმე სხვადასხვა სახეობის ბიზნესი წამოიწყო, მათ შორის რესტორანი "ევროპა", რომელიც 1996 წელს გაიხსნა. 1997 წელს კი თბილისში ავტომანქანების ბიზნესი წამოიწყო. 1997 წელს ჩამოაყალიბა "ტოიოტა ცენტრი თბილისი", რომელსაც დღემდე ხელმძღვანელობს.

ჰყავს მეუღლე და ოთხი შვილი.

კორ. - ბატონო ირაკლი, როგორ დაიწყო თქვენი ბიზნეს-საქმიანობა?

ი.გ. - საბჭოთა კავშირი რომ დაინგრა, მას მერე კერძო სამშენებლო კომპანია შევქმენი. სამშენებლო სამუშაოებს ვაწარმოებდით, რემონტებითა და კერძო სახლის მშენებლობებით ვიყავი დაკავებული. მერე საქართველოში ყველამ სამშენებლო საქმე დაიწყო და მე ამ ბიზნესს თავი დავანებე, რადგან, მოკლედ რომ ვთქვა, საქართველოში გინეკოლოგი, ფიზიკოსი, ქიმიკოსი - ყველა მშენებელი გახდა და ამ ბიზნესში ჩემი ადგილი აღარ იყო. ერთი პერიოდი თბილისში ერთ-ერთი წარმატებული რესტორანი - "ევროპა" გავხსენი, მე ვიყავი მისი როგორც დამფუძნებელი, ასევე მმართველიც. ერთი წელი ვიმუშავე, იქიდან წამოვედი და სწორედ მაშინ დავიწყე "ტოიოტას" ბიზნესი.

- როგორ დაიბადა "ტოიოტა ცენტრის" გახსნის იდეა?

- "ტოიოტა ცენტრი", მოდით ასე ვთქვათ, ჰაერიდან დაიწყო. უბრალოდ, მომივიდა იდეა, რომ რაღაც ახალი ბიზნესისთვის მომეკიდა ხელი. ბავშვობიდან მანქანები ძალიან მიყვარდა, ძალიან მიყვარდა "ტოიოტა". დავუკავშირდი "ტოიოტას" სათაო ოფისს იაპონიაში, გავაგზავნე ჩემი ე.წ. "სივი", ჩავწერე, რაც იმ დღემდე მქონდა გაკეთებული და გამოვთქვი სურვილი, რომ მინდოდა მათთან ერთად დამეწყო მუშაობა საქართველოს ბაზარზე. იმ დროს მარტო საქართველოს ბაზარი კი არა, მთელი კავკასია იყო თავისუფალი. მაშინ "ტოიოტას" არავინ იცნობდა, თბილისში"`ტოიოტას" ემბლემასაც კი ვერ ცნობდნენ. ქალაქში მხოლოდ "მერსედესი" და "ბეემვე" იყო. ეს მოლაპარაკებები "ტოიოტასთან" 1996 წელს დავიწყე.

სხვათა შორის, უბრალო დამთხვევაა და ალბათ ფორტუნამაც არ გამიშვა ხელი, ღმერთის შემწეობაც იყო, იმ დროს თავად იაპონელები აპირებდნენ კავკასიის ბაზარზე შემოსვლას და მეც დროულად გამოვჩნდი. ვთქვით, მოდით ვცადოთო და დავიწყეთ. როგორც ხედავთ, მაშინ დაწყებულ საქმეს დღეს ვაგრძელებთ იმ დონემდე, რომ იაპონელები უკვე აქ ჩამოვიდნენ, თბილისში ოფისი გაიხსნა ანუ ქართულ იურისდიქციაში შემოვიდნენ, საქართველოში იხდიან გადასახადებს. შეეძლოთ სხვანაირად გაეკეთებინათ, მაგრამ ასე ამჯობინეს.

- როდესაც ამ ბიზნესს იწყებდით, პრობლემები თუ გქონდათ და ხომ არ გიფიქრიათ მაშინ ამ საქმისათვის თავის დანებება?

- რაღაც დაბრკოლებები იყო, მაგრამ უკან რომ დაიხიო, არ გამოვა. ისეთი ბიზნესი მსოფლიოში არ არსებობს, რომ რაიმე დაბრკოლება არ შეგხვდეს და მაგის გულისთვის თავი უნდა დაანებო?! არა, ისეთი სიტუაცია არ მქონია, რომ თავის დანებება მეფიქროს.

რაღაცა ინვესტიციას რომ ჩადებ, თუნდაც ფინანსურს, თუნდაც ინტელექტუალურს, ესე უბრალოდ, ვიღაცის ან რაღაცის გამო, ან რაღაც ელემენტარული პრობლემის გამო ამის დათმობა არასერიოზულად მიმაჩნია.

- იაპონელები ბიზნესში ძალიან მომთხოვნები და ფრთხილები არიან. თქვენ როგორ მოახერხეთ მათი დაყოლიება, მათ ბიზნესში რომ ჩართულიყავით?

- ტრაბახში ნუ ჩამომართმევთ და ეს ჩემი ნიჭია. ისე, ძალიან ფრთხილები არიან, მაგრამ თანამშრომლობის პირველივე დღიდან მე ავტომანქანებში წინასწარ ერთი ლარიც კი არ გადამიხდია. მანქანებს პირდაპირ, ყოველგვარი ხელშეკრულებისა და გარანტიების გარეშე მაძლევდნენ. ახლაც ასეა, მე მანქანებს არსად არ ვყიდულობ, პირდაპირ ქარხნიდან ვიღებ და აქ ვყიდი. ახლა უკვე ჩემდამი ნდობის ფაქტორი ძალიან მაღალია, აბსოლუტურად ყველაფერზე თვალდახუჭული მენდობიან, რაღაც სისულელეც რომ ვუთხრა, მაინც მენდობიან. იაპონელები ბიზნესში ძალიან მძიმე ხალხია, მაგრამ ერთი დადებითი რაც აქვთ, ისაა, რომ ვერ წარმოუდგენიათ ტყუილი თუ არსებობს. რაც არ უნდა აბსურდი უთხრა, რადგან გიცნობენ, სჯერათ შენი.

- რა თვისებებია საჭირო ბიზნესში წარმატების მისაღწევად და თუ გიფიქრიათ, კონკრეტულად თქვენ რა დაგეხმარათ, წარმატებული ბიზნესმენი რომ გამხდარიყავით?

- მე, პირველ რიგში, ღმერთის დახმარებით გამიმართლა, ამის ნამდვილად მჯერა და ალბათ შრომისმოყვარეობაც დამეხმარა წარმატებაში. არ უნდა დაგეზაროს რაღაცეების კეთება. თავიდან ბიზნესი რომ დავიწყე, ფოთში მანქანებს მე ვიღებდი, მე მომყავდა, საჭესთან მე ვიჯექი, ვწვალობდი, ყველაფერს მე ვაკეთებდი, მაგრამ ახლა ყველა მიმართულებაში სხვადასხვა დეპარტამენტები გვაქვს. ეს ყველაფერი მოვიდა მართლაც სერიოზული შრომით, არავის ჩემთვის ფული არ მოუცია და არ უთქვამს, აჰა შენ ფული და ეს გააკეთეო.

- კადრებს რა პრინციპით არჩევთ, თუ გაქვთ რაიმე კრიტერიუმები, რასაც უნდა აკმაყოფილებდეს თქვენს მიერ აყვანილი თანამშრომელი?

- უკვე 10 წელია თანამშრომლები არ გამომიცვლია ანუ კადრების გადინება ჩემს ფირმაში არის ნულის ტოლი. აქედან გამომდინარე, ახლებსაც არ ვიღებ. რაღაც ელემენტარულ საქმეზე კი, მაგრამ ძირითადი ბირთვი რასაც ჰქვია, მასში 10 წლის წინ დაკომპლექტებული ხალხი შედის, რომლებიც ჩვეულებრივად, ნაცნობობით, მეგობრობით მივიღე, ზოგიც უბრალოდ მოვიდა და თქვა, თქვენთან მუშაობის დაწყება მინდაო, დავიწყეთ ურთიერთობა და პრინციპში ყველამ გაამართლა. კადრების ცვლა გვაქვს ძალიან მცირე, ისიც დაცვაში ან მეხუთეხარისხოვან სამსახურებში.

- ბიზნესში შეცდომების პატიება თუ შეგიძლიათ?

- შეცდომას გააჩნია, თუ დაგაქცევს, ძნელია ამის პატიება, თუ პატარაა - კი. თანამშრომლების მიმართ ლოიალური კი ვარ, შეცდომების მეტს რას უშვებენ, მაგრამ ეს შეცდომა არ უნდა იყოს კატასტროფული შეცდომა, რამაც შეიძლება ან კომპანიის სერიოზული დაზარალება გამოიწვიოს, ან მისი იმიჯის შელახვა. ელემენტარული შეცდომები ყველას მოსდის, ამისგან დაზღვეული არავინ არის და არც მე, მათ შორის. ასე, რომ ძალიან ლოიალური ვარ.

- მსოფლიო ეკონომიკური კრიზისი საქართველოზეც აისახა. თქვენ როგორ ფიქრობთ, რამდენად დაზარალდა ქართული ეკონომიკა?

- რუსეთის ეკონომიკა მთლიანად დაინგრა. საქართველოში ეკონომიკური კრიზისი მართლაც ისეთი ფორმით არ არის, როგორც რუსეთში ან ევროპაში. რუსეთში "ტოიოტას" 12 ცენტრია და 6 - "ლექსუსის". ამ ცენტრებში რუსეთ-საქართველოს ომამდე თვეში 50 000 მანქანას ყიდდნენ, ახლა მხოლოდ 10-ს ყიდიან. დღეს 120 000 ცალი ავტომანქანა აქვთ და უბრალოდ, არ იყიდება.

- "ტოიოტა ცენტრ თბილისში" რა სიტუაციაა?

- ჩვენთან ბევრად უკეთესი მდგომარეობაა. ჩვენთან ეკონომიკა იმდენად არ დაზარალდა, როგორც რუსეთში ან ევროპაში. გასულ თვეს ვენაში ვიყავი, საშინელი კრიზისია, მაღაზიები და რესტორნები ცარიელია. ეს იმას კი არ ნიშნავს, რომ იქ ეკონომიკა დაინგრა, მაგრამ უბრალოდ, ხალხი ამ "ეკონომიკური შიშის" გამო აღარაფერს ყიდულობს. ყველას ურჩევია, რომ ეს თანხა ბანკში კი არა, თან ჰქონდეს - სახლში. ბანკსაც კი აღარ ენდობიან, რადგან ეშინიათ, არ გაკოტრდეს. რესტორნებში აღარ დადიან, თუ ყიდულობდნენ ხუთ ნივთს, ახლა ერთს ყიდულობენ და ყიდულობენ მხოლოდ საჭმელს. პროდუქტების გაყიდვაც კი ვენაში 80%-ით არის დაცემული.

ჩვენთანაც სერიოზული ვარდნაა გაყიდვებში, თუ ომამდე დღეში 20 მანქანას ვყიდიდით, ახლა 5-ზე ავედით, მაგრამ ამაზე იმოქმედა იმან, რომ "ტოიოტა მოტორსმა" მანქანებზე 10%-იანი ფასდაკლება გააკეთა. ძვირადღირებულ მანქანაზე 10% უკვე ბევრია. ამან იმოქმედა, რომ დღეს უკვე 5 მანქანას ვყიდით, მაგრამ ეს ძალიან შორს არის იმ რიცხვისგან, რაც ჩვენ გვინდა, რომ გაყიდვებში იყოს. დღეისათვის ადგილზე 900 მანქანა გვყავს.

- თუ გაქვთ კონკრეტული გეგმა ან სტრატეგია, როგორ აპირებთ ამ კრიზისიდან გამოსვლას?

- სტრატეგია ერთი ის გვაქვს, რომ მაქსიმალურად უნდა ვეცადოთ ივნისამდე გავძლოთ. ივნისში უკვე ყველაფერი დასტაბილურდება - ეს ამერიკელი ექსპერტებისა და იაპონელების მიერაა დადგენილი, რომ ივნისიდან კრიზისი კლებას დაიწყებს.

- თქვენი აზრით, საქართველოში საავტომობილო ბიზნესი სათანადოდ არის თუ არა განვითარებული და რამდენად ჯანსაღია კონკურენცია ადგილობრივ ბაზარზე?

- ჩვენი ქვეყანა ამ ბიზნესში არ არის იმ დონემდე მისული, რომ მას ან ჯანსაღი ვუწოდოთ ან არაჯანსაღი; ან კიდევ განვითარებული. ჯერ ერთი, დავიწყოთ იქიდან, რომ 80% იმ მანქანებისა, რომელიც საქართველოში შემოდის, მათი აქ გაყიდვა თავად მწარმოებლების მიერაა აკრძალული. ეს ავტომობილები არ არის გამოშვებული არც ევროპისთვის და არც ყოფილი "ესენგეს" ქვეყნებისთვის. არის ასეთი სპეციფიკაცია: "ნისანის", "მიცუბიშის", "ვოლვოს", "ტოიოტას" მწარმოებლები როცა მანქანებს უშვებენ, აკეთებენ სპეციალურად ე.წ. "ესენგეს" პაკეტს, ასევე უშვებენ სპეციალურად არაბეთის პაკეტს. აქ ძირითადად მანქანები დუბაიდან შემოყავთ, კლიმატიდან გამომდინარე ამ მანქანების აქ გაყიდვა აკრძალულია. ჩვენთან კი ბანკში კრედიტს აიღებენ, დადგამენ პატარა შენობას, დააწერენ რაღაცა ბრენდს და ამბობენ, რომ ჩვენ ვართ ოფიციალური დილერებიო. ამ დროს მწარმოებელ ავტოქარხანაში არავინ იცის, ვინ არიან აქ, არაბული მანქანები რომ ჩამოყავთ და ყიდიან. დღეს აქ ოფიციალურად, რაც მე ვიცი, "ტოიოტა", "ჰიუნდაი" და "მერსედესია", რომლებიც ნამდვილად ვიცი, რომ ყიდიან იმ მანქანებს, რომელიც მწარმოებლის მიერაა ჩვენი ბაზრისთვის ნებადართული და გამართლებული.

- თუ არის "ტოიოტა ცენტრი" გარანტი იმისა, რომ თქვენთან მხოლოდ "ტოიოტას" ბრენდის იაპონური მანქანები იყიდება?

- დიახ, მაგრამ ფრაზა "იაპონური მანქანა" პირობითია. მაგალითად, თბილისში ძალიან მოდაშია "პიკაპები" - "ჰაი ლუქსი", რომლებიც იაპონიაში არ იწყობა, ქარხანა ტაილანდშია, მაგრამ 100%-ით იაპონელებისაა. მაგალითად "ავენსისი" ჩვენ არ შემოგვყავს, ის ინგლისში იწყობა, მაგრამ ისიც 100%-ით "ტოიოტა მოტორსის" საკუთრებაა. ასევე "იარისი", ჩვენ რასაც ვყიდით, არის იაპონური, მაგრამ არის კიდევ მეორე კლასიფიკაციის "იარისი", იგივეა ზუსტად, მაგრამ შიგნიდანაა სხვანაირი, ის იწყობა საფრანგეთში. ასე, რომ ჩვენ ერთმნიშვნელოვნად მხოლოდ "ტოიოტას" მანქანებს ვყიდით.

- როგორც ბიზნესმენი, როგორ თვლით, საქართველოში საგადასახადო კოდექსი რამდენად ლიბერალურია, თუ გავითვალისწინებთ ბოლო ცვლილებას საშემოსავლო გადასახადის კლებასთან დაკავშირებით?

- ნამდვილად ლიბერალურია ჩვენი საგადასახადო კოდექსი, რა თქმა უნდა რაღაც-რაღაცა მინუსები არის, მაგრამ სამ წელში ქვეყანა არ შენდება და ნელ-ნელა მაგ მიმართულებით მივდივართ. საშემოსავლო გადასახადი რომ მცირდება ეს ძალიან კარგია, უფრო მეტად რომ შემცირდეს, უკეთესი იქნება. დივიდენდზე გადასახადი საერთოდ რომ მოიხსნას, ძალიან კარგი იქნება. გვპირდებიან, ეს 2012 წელს იქნებაო. მაგალითად, საბაჟო კანონმდებლობა საქართველოში ფანტასტიკურია. საქართველოსნაირი კარგი საბაჟო კანონმდებლობა, მე მგონი, მსოფლიოში არავის აქვს. მე მხოლოდ მანქანების განბაჟებას არ ვამბობ, თვითონ იმდენად გაიოლებულია ნებისმიერი საქონლის ექსპორტი, რომ მსოფლიოში არ ვიცი სხვა ქვეყანა, სადაც ასეთი რამ ხდება. თავად ჩემი პარტნიორი იაპონელები მეუბნებიან, რომ არ ვიცით სხვა ქვეყანა, სადაც ამაზე იოლი იყოს ექსპორტით ბიზნესის კეთებაო. ძალიან მაგარი საბაჟო კანონმდებლობა გვაქვს, შემიძლია ვთქვა, რომ მინუსი არა აქვს.

- "ტოიოტა ცენტრი" შემოსავლის გარკვეულ ნაწილს ხარჯავს რეკლამაზე, თქვენ როგორ თვლით, საქართველოში "ტოიოტას" ბრენდს ჭირდება თუ არა რეკლამა?

- საქართველოში პრინციპში "ტოიოტას" ბრენდს რეკლამა უკვე არ ჭირდება, მაგრამ, როგორც აღმოჩნდა, რეკლამა საქმეს მაინც ადგება. თუმცა რომ გითხრა, რომ ურეკლამოდ დავიღუპებითო, არ არის ასე. არის ისეთი ქვეყნები, სადაც რეკლამა თუ არ გააკეთე რაღაც საქონელზე, მართლა შეიძლება დაიღუპო. ამ შემთხვევაში საქართველო იმდენად პატარაა, ყველა ყველას იცნობს და რეკლამა მაინცადამაინც საჭირო არ არის. მაგრამ რაღაც ნოვაციების დროს რეკლამა არის ყველაზე ადვილი, ხელმისწვდომი იმისათვის, რომ ადამიანებს მიაწოდო ის ინფორმაცია, რაც გინდა. ამიტომ რეკლამა საბოლოო ჯამში აუცილებელია.

- რომ მოგეცეთ საშუალება, ამ ბიზნესის გარდა სხვა ბიზნესითაც დაკავდებით?

- ეს ბიზნესი ჩემში იმდენად არის, რომ ჩემი თავი სხვააგან ვერც კი წარმომიდგენია. მიუხედავად ამისა, სხვადასხვა ბიზნესებს მაინც ვაკეთებ.

- ადგილზე თუ გყავთ ბიზნეს-პარტნიორი?

- დიახ, ამ კომპანიის დამფუძნებლები ვართ მე და ჩემი ცოლისძმა - დავით ტაკიძე, თავიდანვე ერთად მოვდივართ. ჩვენ გვაქვს ასევე ტაქსების კომპანია, "იოკოჰამას" ოფიციალური წარმომადგენლობა, ასევე "იამაჰა". აი, ამ სამივე ბიზნესს კურირებს ჩემი ცოლისძმა.

- რამდენად ამართლებს ოჯახის წევრების ერთობლივი ბიზნეს-საქმიანობა?

- ჩვენს შემთხვევაში ამართლებს. ვიცი, რომ ზოგჯერ არ ამართლებს, მაგრამ ამ შემთხვევაში ძალიან ტკბილად ვართ და ერთმანეთს ხელს ნამდვილად არ ვუშლით.

- საკმაოდ დაკავებული ხართ, ხშირად საზღვარგარეთაც ხართ. ამ ფონზე ოჯახში ყოფნას როგორ ახერხებთ, ან თავისუფალი დრო თუ გაქვთ?

- საღამოს შვიდი საათიდან უკვე სახლში ვარ, თავისუფალი დროც მაქვს.

- და როგორ ანაწილებთ ამ დროს?

- ჩემს ბავშვებთან და მეუღლესთან. მყავს ოთხი შვილი - პატარა პირველ იანვარს ერთი წლის ხდება, ექვსი წლის ბიჭი, 11 წლის ბიჭი და 15 წლის გოგო. ერთად ვცხოვრობთ და ძალიან კმაყოფილი ვარ ჩემი მეუღლით და ოჯახით.

- გმადლობთ საინტერესო საუბრისათვის.

ესაუბრა მარინე ვარდოშვილი