ააფ

ვინ დაარეგულირებს "მარშუტკების" რაოდენობას - ბაზარი თუ ლობისტები

საჭიროა თუ არა სატრანსპორტო სფეროს რეგულირება?

იმ მრავალ, ჯერაც გადაუჭრელ მწვავე პრობლემათაგან, რომლებიც დღეს დედაქალაქის მესვეურთა წინაშე დგას, ერთ-ერთს და ყველასათვის თვალშისაცემს წარმოადგენს მიწისზედა საქალაქო სამგზავრო ტრანსპორტი. ჩვენი ქვეყნის მიერ ახლო წარსულში გადატანილმა კატაკლიზმებმა და აბსოლუტურმა განუკითხაობამ ამ სფეროსაც დაამჩნია მძიმე კვალი. მუნიციპალური სატრანსპორტო მეურნეობა სერიოზულად მოიშალა და ბაზრის უდიდესი ნაწილი დაიპყრეს კერძო მიკროავტობუსებმა (ე.წ. "მარშრუტკებმა"), რომელთა ჭარბი რაოდენობა და გაუაზრებელი მარშრუტები ქალაქის მაგისტრალების გადატვირთვას და არც თუ იშვიათად, მგზავრთა უსაფრთხოების ნორმების დარღვევებს განაპირობებს.

რა თქმა უნდა, აღნიშნული საკითხი ქალაქის ხელმძღვანელობის კომპეტენციაა, მაგრამ სწორედ პრობლემის სიმწვავისა და აქტუალობის გამო ამ თემაზე არაერთი რეკომენდაცია თუ მძაფრი განცხადება მოგვისმენია წინა მოწვევის პარლამენტის დარგობრივი ეკონომიკის კომიტეტის თავმჯდომარის დემურ გიორხელიძის მხრიდან. თუმცა, როგორც იგი დღეს განმარტავს, იმ დროს ყველაფრის მიმართ ყრუ იყო ქალაქის ხელმძღვანელობა და კერძოდ, მისი პირველი პირი, მიუხედავად იმისა, რომ უმაღლეს ხელისუფლებაში დიდი მხარდაჭერა ჰქონდა. თავის დროზე თბილისში კატასტროფული შეცდომები იყო დაშვებული. ე.წ. "ხაზების მეპატრონეებს" ქალაქის მაშინდელი ხელმძღვანელობისთვის თუ შესაბამისი სფეროს მესვეურთათვის ფული აქვთ გადახდილი. "მარშრუტკების" რაოდენობა ნამდვილად შესამცირებელია, მაგრამ ისე, რომ მათზე მომუშავე მძღოლებისთვის რაღაც ალტერნატივები არსებობდეს, ვინაიდან ამ ხალხის ბრალი არ არის, თუკი ვიღაცა ყოფილმა ხელმძღვანელებმა ქალაქის წინაშე დანაშაული ჩაიდინეს და საკუთარი ჯიბეების ინტერესებისთვის გაყიდეს მარშრუტები, არ იფიქრეს ქალაქზე, მის მომავალზე და იმაზე, რომ ეს პრობლემა შემდეგ ვიღაცის გადასაჭრელი გახდებოდა.

ცხადია, ქალაქის ამჟამინდელმა მესვეურებმა "მარშრუტკების" რაოდენობაც უნდა შეამცირონ და თან რამე მოიფიქრონ, რათა ეს ადამიანები ქუჩაში არ დარჩნენ და მათ თავიანთი ოჯახების რჩენა შეეძლოთ. გიორხელიძე არ გამორიცხავს, რომ მავანნი დედაქალაქის ხელისუფლებაზე ზეწოლას შეეცადონ, თუმცა იგი ამას არ უნდა დაემორჩილოს და საკითხი სწორად უნდა გადაწყვიტოს.

რამდენად სწორად შეძლებენ დედაქალაქის მესვეურნი პრობლემის მოგვარებას, ეს სულ მალე გამოჩნდება. ქალაქ თბილისის მერიის ტრანსპორტის საქალაქო სამსახურის უფროსის ზურაბ ჩიკვილაძის განმარტებით, მისი სურვილიც სწორედ ის გახლდათ, რომ ეს სისტემა რაღაცნაირად დალაგებულიყო და არ ყოფილიყო უკმაყოფილება. პრეზიდენტის დავალებაცაა, რომ ყველა მძღოლს შეუნარჩუნდეს სამუშაო ადგილი. არადა, დღეს თბილისში 5000-მდე სამარშრუტო ტაქსია, მაშინ როცა ყოველდღიურად ქალაქში 3000 მანქანა უნდა გამოდიოდეს. ეს 5000 მანქანა გარკვეული გრაფიკით მოძრაობს. ჩიკვილაძე ირწმუნება, რომ თუკი გადამზიდავი კომპანიები სამარშრუტო ტაქსების მოძრაობის ამჟამინდელ გრაფიკს გაამკაცრებენ და მანქანების რაოდენობას იმდენზე დაიყვანენ, რამდენსაც ქალაქის საკრებულო დაადგენს, მძღოლს თავისუფალი დროც მეტი ექნება და შემოსავალიც მეტი თუ არა, იმდენივე მაინც დარჩება, რაც დღეს აქვს. დღესაც არსებობს ისეთი მარშრუტები, სადაც თითოეულ მძღოლს გამოსვლა უწევს ყოველ მეორე, ან ყოველ მესამე თუ ყოველ მეოთხე დღეს. ჩიკვილაძის თქმით, მის ამ მოსაზრებას "ხაზის მეპატრონეებიც" იზიარებენ. თურმე გადამზიდავი კომპანიის მესვეურებიც, "ხაზის მეპატრონეებიც" და მძღოლებიც შეგუებულნი არიან იმ აზრს, რომ რუსთაველის პროსპექტი უნდა განიტვირთოს. სხვათა შორის, ახალი ჰოლანდიური და იაპონურ-უკრაინული ერთობლივი წარმოების ავტობუსები – "ბოგდანები" რომ შემოსულა (დღეს თბილისში 250 ავტობუსია. ძველი, უსახური ტრანსპორტი ამოღებულია) ტრანსპორტის საქალაქო სამსახურში "ხაზების მეპატრონეთაგან" უამრავი წერილი შესულა: იმ ავტობუსების მარშრუტები ჩვენს მარშრუტებს ემთხვევა და გთხოვთ, "მარშრუტკების" მოსაკრებლის გეგმა ამა და ამდენით შეგვიმციროთო. ასე რომ, სამარშრუტო სქემას თავად ბაზარი არეგულირებს.

ჯერ კიდევ ერთი წლის წინათ ტრანსპორტის საქალაქო სამსახურმა სამარშრუტო სქემის 3 ვარიანტი წარადგინა მერიაში. აქედან ყველაზე ლიბერალური იყო ვარიანტი, რომლის მიხედვითაც უნდა დარჩენილიყო ყველა ხაზი და ყველა "მარშრუტკა", მაგრამ ეს ისე გადანაწილებულიყო, რომ ცენტრი განტვირთულიყო და უფრო მეტად უბნებს მომსახურებოდა. თავად ზურაბ ჩიკვილაძეც იმის მომხრეა, რომ "მარშრუტკებმა" კვლავაც იარონ, სადაც დადიოდნენ და ავტობუსებიც უნდა შევიდნენ იქ, სადაც ქალაქს მიაჩნია სწორად. თვითონ მგზავრმა აირჩიოს, რომელ ტრანსპორტში უნდა ჩაჯდეს და ბაზარი ან ავტობუსს გამოდევნის, ანდა – "მარშრუტკას". ტრანსპორტის საქალაქო სამსახურის უფროსს უფრო მართებულად მიაჩნია, რომ სამარშრუტო ტაქსს მგზავრობის ტარიფი არ დაუდგინონ. თუ უნდა 5-თეთრად ატაროს მგზავრი და თუ უნდა – ლარად. ავტობუსით მგზავრობის ფასი 20 თეთრია და მგზავრის გადასაწყვეტია, რომელ ტრანსპორტში ჩაჯდეს. ბაზარი დაარეგულირებს ყველაფერს.

სხვათა შორის, ზურაბ ჩიკვილაძის ინფორმაციით, ვიღაცები ქალაქში დადიოდნენ, რაღაც ბეჭედდარტყმულ ქაღალდს უჩვენებდნენ "ხაზის მეპატრონეს" და სთავაზობდნენ: 3000 დოლარის საფასურად შეგინარჩუნებთ მაგ ხაზსო. ჩიკვილაძემ სასწრაფოდ ბრიფინგი ჩაატარა და სამართალდამცავ ორგანოებს სთხოვა ამ ფაქტით დაინტერესებულიყვნენ, რათა ვინმეს მისი სამსახურისკენ არ გაეშვირა ხელი.

აქვე შევნიშნავთ, რომ ქალაქის მიწისზედა ტრანსპორტის რეგულირებასთან დაკავშირებით პარლამენტარებს ერთიანი პოზიცია არ გააჩნიათ, თუმცა, მოგეხსენებათ, ჩვენი ქვეყნის უმაღლესმა საკანონმდებლო ორგანომ ახლახან მიიღო კანონი "ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ." მისი განხილვისა და მიღების პროცესი დიდი ხმაურისა და ვნებათა ღელვის თანხლებით მიმდინარეობდა. ჩიკვილაძის მსგავსად პარლამენტართა ნაწილსაც მიზანშეწონილად არ მიაჩნია საქალაქო ტრანსპორტის რეგულირება. მაგალითად, უმრავლესობის წარმომადგენელი ალექსანდრე შალამბერიძე ირწმუნებოდა, რომ რეგულირება ხელს კი არ უწყობს მომსახურებას, არამედ – ხელს უშლის. მისივე მტკიცებით, ამ სფეროში რეგულირებით ძალიან ბევრი ადამიანი ხელს ითბობს და უნდა, რომ კვლავაც მოითბოს, ამიტომაც ეწინააღმდეგება ლიცენზიებისა და ნებართვების გაუქმებას. თუ რეგულირება არ იქნება, შეიძლება ქალაქში მეტი "მარშრუტკა" გამოჩნდეს, მაგრამ მერე თვითონ ბაზარი დაარეგულირებს. ის კი არადა, დეპუტატის აზრით, საავტობუსო მეურნეობებიც კერძო პირებს უნდა გადაეცეთ, ვინაიდან არიან ადამიანები, რომლებსაც შეუძლიათ ავტობუსებიც ჩამოიყვანონ და ქალაქში მგზავრთა გადაყვან-გადმოყვანაც მოაწესრიგონ.

საჩხერის მაჟორიტარი დეპუტატის ვალერი გელბახიანის აზრით კი ჩვენს ქვეყანაში საბაზრო პრინციპი ჯერ ისე არაა ფეხმოკიდებული, რომ წესრიგი მოიტანოს. ამიტომ ნაწილობრივი რეგულაცია, სანებართვო სისტემა მაინც უნდა იყოს. საბოლოო ჯამში, საქალაქო ტრანსპორტის რეგულირება ახალმა კანონმაც დატოვა და ამ სფეროში ნებართვების გაცემა კვლავაც მუნიციპალიტეტის კომპეტენციას წარმოადგენს.

გახდება თუ არა ერთ "მარშრუტკაზე" მოსაკრებლის განაკვეთი თვეში 50 ლარის ნაცვლად 125 ლარი

2005 წლის 9 ივნისს სხდომაზე დედაქალაქის მთავრობამ საქალაქო ტრანსპორტის ოპტიმიზაციასთან დაკავშირებით 3 დადგენილება მიიღო. პირველია დადგენილება "ქ. თბილისში ადგილობრივი სამგზავრო –სამგზავრო სატრანსპორტო გადაყვანის ნებართვისთვის მოსაკრებლის გამოანგარიშებისა და გადახდის წესის დამტკიცების შესახებ", მეორეა დადგენილება "ქ. თბილისში რეგულარულ საავტობუსო (მიკროავტობუსები) მარშრუტებზე სამგზავრო გადაყვანის ნებართვის მისაღებად კონკურსის ჩატარების წესის, პირობების, შეფასების კრიტერიუმებისა და სანებართვო მოწმობის ფორმის დამტკიცების შესახებ," ხოლო მესამეა დადგენილება "ქ. თბილისში მიწისზედა საქალაქო სამგზავრო ტრანსპორტის სამარშრუტო სქემისა და მარშრუტზე მგზავრთა გადაყვანის ტარიფის შესახებ." ეს დოკუმენტები ქალაქის მთავრობიდან საკრებულოში შევიდა, საკრებულოს თავჯდომარემ ზაზა ბეგაშვილმა კი მათი განხილვა საკრებულოს კომისიებსა და ფრაქციებს დაავალა; ხოლო საბოლოო გადაწყვეტილება საკრებულოს უნდა მიეღო და 15 აგვისტოდან ახალი სქემა უნდა ამოქმედებულიყო.

მოკლედ წარმოგიდგენთ აღნიშნული დადგენილების შინაარსს. "ქალაქ თბილისში ადგილობრივი სამგზავრო-სატრანსპორტო გადაყვანის ნებართვისთვის მოსაკრებლის გამოანგარიშებისა და გადახდის წესის" მიხედვით "ნებართვა" არის დედაქალაქის მერიის ტრანსპორტის საქალაქო სამსახურის მიერ ადმინისტრაციული აქტის საფუძველზე პირისათვის მინიჭებული უფლება დედაქალაქში განახორციელოს სამგზავრო-სატრანსპორტო გადაყვანა; "რეგულარული მარშრუტი" არის განსაზღვრულ პუნქტებს შორის სატრანსპორტო საშუალებების მოძრაობის დადგენილი მიმართულება, რომელზეც მგზავრთა გადაყვანა ხდება განსაზღვრული მგზავრობის პირობებით, ტარიფითა და დადგენილი მოძრაობის განრიგით; თბილისის ტერიტორიაზე სამგზავრო ტრანსპორტით მგზავრთა გადაყვანისთვის აუცილებელია შესაბამისი ნებართვის მიღება; საქალაქო რეგულარულ მარშრუტზე საავტობუსო გადაყვანის ნებართვების გაცემის პირობებსა და წესს ადგენს თბილისის საკრებულო; თბილისში ტაქსით გადაყვანაზე ნებართვები გაიცემა ერთი თვის ვადით, ხოლო ნებართვების გაცემის პირობებსა და წესს განსაზღვრავს საკრებულო. ნებართვისთვის მოსაკრებლის განაკვეთი განისაზღვრება თითოეულ სამგზავრო-სატრანსპორტო საშუალებაზე ტევადობისა და სახეობის მიხედვით: ა) 17 კაცის და მეტი ტევადობის სამგზავრო-სატრანსპორტო საშუალებისათვის – 10 ლარი თვეში; ბ) ელექტრო-ტრანსპორტისათვის – 5 ლარი თვეში; გ) 8-დან 16 კაცამდე (ჩათვლით) ტევადობის სამგზავრო-სატრანსპორტო საშუალებისათვის – 125 ლარი თვეში. დოკუმენტში ჯერ არაა განსაზღვრული მოსაკრებლის განაკვეთი 7 კაცამდე ტევადობის სამგზავრო-სატრანსპორტო საშუალებისათვის, რომელიც ახორციელებს ტაქსით მგზავრის გადაყვანას. მოსაკრებელი გამოიანგარიშება სატრანსპორტო საშუალებათა რაოდენობის გადამრავლებით მოსაკრებლის განაკვეთზე და ნებართვის მოქმედების თვეთა რიცხვზე. მოსაკრებლის გაანგარიშებასა და მის ბიუჯეტში სრულ და დროულ ჩარიცხვაზე კონტროლს ახორციელებს ტრანსპორტის საქალაქო სამსახური. იგივე სამსახური გასცემს თბილისის ტერიტორიაზე სამგზავრო-სატრანსპორტო გადაყვანის ნებართვას.

"მარშრუტკების" ხაზებზე საკონკურსო პირობების პროექტი

თბილისის მთავრობის დადგენილებაში ნათქვამია, რომ 2001 წელს მიკროავტობუსები საქალაქო მარშრუტებზე მუშაობის უფლებამოსილების მოპოვების მიზნით ჩატარებული კონკურსის შედეგების საფუძველზე გამარჯვებულ იურიდიულ პირებსა და თბილისის ტრანსპორტის საქალაქო სამსახურს (ყოფილი თბილისის ტრანსპორტის ორგანიზებისა და მართვის სამსახური) შორის გაფორმებული ხელშეკრულებების ვადა ამოიწურა 2003 წლის იანვარში. ქვეყანაში შექმნილი პოლიტიკური ვითარებიდან გამომდინარე ვერ მოხერხდა ახალი კონკურსის დროულად ჩატარება (თუმცა თბილისის მთავრობის 2004 წლის 15 ივნისის დადგენილებით მიკროავტობუსების საქალაქო მარშრუტებზე კონკურსში გადამზიდავებს გაუგრძელდათ უფლებამოსილების ვადა ახალი კონკურსის ჩატარებისა და შედეგების გამოცხადებამდე), რამაც გამოიწვია გართულებები გადამზიდავებს შორის საქალაქო მარშრუტების ხელახალი გადანაწილების სურვილის გამო. ზოგიერთ მარშრუტზე უკვე შეიმჩნევა მძღოლების თვითნებობისა და გადამზიდავი იურიდიული პირებისადმი დაუმორჩილებლობის ფაქტები, რაც საფრთხეს უქმნის ბიუჯეტის მიმართ ვალდებულებების შესრულებას.

მიკროავტობუსების მარშრუტებზე სამგზავრო გადაყვანის ნებართვის მისაღებად კონკურსის ორგანიზატორია თბილისის მთავრობა. მარშრუტი, რომელზეც ცხადდება კონკურსი, წარმოადგენს მუნიციპალურ საკუთრებას და იგი ნებართვის მფლობელს გადაეცემა მომსახურებისათვის მხოლოდ საკონკურსო ვადით. კონკურსის ჩატარებას უზრუნველყოფს საკონკურსო კომისია, რომელსაც ქმნის თბილისის მერი. საკონკურსო კომისია მასობრივი ინფორმაციის საშუალებით არანაკლებ ერთი თვით ადრე აქვეყნებს განცხადებას კონკურსის ჩატარებისა და პირობების შესახებ. კონკურსის ჩატარების პერიოდულობაა 2 წელი.

კონკურსის გამოცხადების შესახებ თბილისის მერის განკარგულებაში მითითებული უნდა იყოს შესაბამისი პირობები, მათ შორის _ საკონკურსოდ გათვალისწინებული მარშრუტის #, მოძრაობის სქემა, ხაზზე მომუშავე მანქანების რაოდენობა და მგზავრობის ტარიფი. ნებართვის მაძიებელი წინასწარ იხდის მარშრუტისათვის განსაზღვრული სანებართვო მოსაკრებლის თანხის 10 პროცენტს.

კონკურსის მონაწილის თითოეული მიკროავტობუსი ფასდება 17 კრიტერიუმის მიხედვით და ამ შეფასებას აწარმოებს თბილისის პრემიერის განკარგულებით შექმნილი კომისიის აპარატი არანაკლებ 5 წევრის შემადგენლობით. კომისიის აპარატი იძლევა დასკვნას ნებართვის მაძიებლის მფლობელობაში არსებული მატერიალურ-ტექნიკური ბაზის ტექნიკური გამართულობისა და მის მიერ წარმოდგენილი ტექნიკური დოკუმენტაციის მონაცემებთან შესაბამისობის შესახებ.

ახალი სქემით თბილისში ავტობუსების რაოდენობა ორმაგდება, "მარშრუტკებისა" კი – ნახევრდება

თბილისში მიწისზედა საქალაქო სამგზავრო ტრანსპორტის სამარშრუტო სქემა თავის მხრივ მოიცავს საავტობუსო მარშრუტების მოძრაობის სქემას, ელექტროტრანსპორტის (ტროლეიბუსებისა და ტრამვაის) მარშრუტების ჩამონათვალს და აგრეთვე, მიკროავტობუსების მარშრუტების მოძრაობის სქემას.

საავტობუსო მარშრუტების მოძრაობის სქემაში 84 მარშრუტია წარმოდგენილი და მათ შორის ახალი მიმართულებაც მრავლადაა. ყურადსაღები და უდავოდ მისასალმებელია ის ფაქტი, რომ ავტობუსების დღეს არსებული რაოდენობა ორმაგდება და 500 ხდება. სწორედ ეს რაოდენობა მოემსახურება დედაქალაქის მაცხოვრებლებსა და სტუმრებს სამუშაო დღეებში. უმრავლეს მარშრუტებზე შაბათ-კვირას ოდნავ მცირდება მომუშავე ავტობუსების რიცხვი. გამონაკლისს წარმოადგენს მ/ს "დიდუბიდან" მუხათგვერდის მიმართულება, სადაც სამუშაო დღეებში არც ერთი, ხოლო შაბათ-კვირას თითო ავტობუსი ივლის. ვინც ლილოს ბაზრობაზე ერთხელ მაინც მოხვედრილა, იქაური ხალხმრავლობა უნახავს, ალბათ დაგვეთანხმება, რომ ნამდვილად არაა საკმარისი იქამდე ავტობუსმა მხოლოდ მ/ს "სამგორიდან" იაროს და ისიც მხოლოდ ორმა.
ელექტროტრანსპორტის მარშრუტების ჩამონათვალში ტროლეიბუსების 17 და ტრამვაის 3 მიმართულებაა მოცემული, ამასთან მოძრავი შემადგენლობის საერთო რაოდენობა ტროლეიბუსებისთვის არის 97 და ტრამვაისათვის – 11.

თბილისის მერიის ტრანსპორტის საქალაქო სამსახურის უფროსის ზურაბ ჩიკვილაძის ინფორმაციით ამჟამად თბილისში სამარშრუტო ტაქსების 223 მარშრუტი არსებობს და ამ მარშრუტებზე ყოველდღიურად სულ დაახლოებით 3000 "მარშრუტკა" მუშაობს. ახალი სქემით კი მარშრუტების რაოდენობა თითქმის ნახევრდება (122 ხდება) და "მარშრუტკების" რიცხვიც 1123-მდე ჩამოდის. ანუ გამოდის, რომ თუკი დღეს ქალაქში 5000-მდე "მარშრუტკაა", ყოველდღიურად მხოლოდ მათი მესამედი იმოძრავებს. წარმოდგენილი სქემის ამოქმედების შემთხვევაში "მარშრუტკებისაგან" სერიოზულად განიტვირთება დედაქალაქის ცენტრალური მაგისტრალები, კერძოდ – რუსთაველის, ჭავჭავაძისა და აღმაშენებლის პროსპექტები, რაც უდავოდ მისასალმებელია. ზოგიერთი გრძელი მარშრუტი თუ მოკლდება, ანდა საერთოდ უქმდება, სამაგიეროდ ახალი მიმართულებებიც წესდება.

იქნება თუ არა მგზავრობა უფრო სწრაფი, უფრო იაფი და უფრო კომფორტული?

როგორც ზურაბ ჩიკვილაძის, ისე ქალაქის მთავრობის განმარტებით, მიწისზედა საქალაქო სამგზავრო ტრანსპორტის წარმოდგენილი სამარშრუტო სქემის ძირითადი მიზანი ისაა, რომ მგზავრი უფრო სწრაფად, უფრო იაფად და რა თქმა უნდა, უფრო კომფორტულად მოძრაობდეს, ვიდრე დღეს მოძრაობს. ვფიქრობთ, დიდწილად ეს მართლაც ასე იქნება, მაგრამ – არა ყოველთვის. მაგალითად, მესამე მასივის ზემო პლატოდან დიდ დიღომში რომ გახვიდეთ, 3 ტრანსპორტის გამოყენებას ვერ ასცდებით, მაშინ როცა დღეს ამის გაკეთება ორითაც არის შესაძლებელი. დემურ გიორხელიძის თქმისა არ იყოს, ქალაქის მესვეურთაგან ვინმემ მოსინჯოს ივლისში, 35-40 გრადუსიან სიცხეში 3-ჯერ გადაჯდომა! ხოლო მეტროს უახლოეს სადგურამდე, ანუ "ვარკეთილამდე" ისევ რჩება დღევანდელი მარშრუტი (#20), რომელზეც მანქანების რაოდენობა ნახევრდება და ეს მაშინ, როცა ამ მარშრუტზე თითქმის მუდამ რიგია. აღარაფერს ვამბობთ #17 მარშრუტზე, რომელსაც დღეს III მასივის ზემო პლატოდან თავისუფლების მოედნისა და რუსთაველის პროსპექტის გავლით მგზავრები გაგარინის მოედნამდე მიჰყავს და რომელიც საერთოდ უქმდება. ისევ ლილოს ბაზრობის მაგალითს თუ ავიღებთ, ცხადია, შეძლებულები იქ არც წასვლას კადრულობენ და არც რამის შეძენას. ლილოს ბაზრობაზე უფრო მეტად დადის გაჭირვებული ხალხი, რომელმაც "მარშრუტკებით" უნდა იმგზავროს (მ/ს "სამგორიდან" ბაზრობამდე მომუშავე ორი ავტობუსი განა რამდენი მგზავრის მომსახურებას შეძლებს?!)

შეგახსენებთ, რომ სამგზავრო-სატრანსპორტო გადაყვანის ნებართვისთვის მოსაკრებლის განაკვეთი თითოეულ "მარშრუტკაზე" თვეში 50 ლარი იყო და ამიერიდან 125 ლარი უნდა გახდეს. თუ ნავთობპროდუქტებზე ფასების ინტენსიურ ზრდასაც გავითვალისწინებთ, ალბათ, "მარშრუტკებით" მგზავრობის გაძვირება არაა გამორიცხული.

სხვათა შორის, ზოგიერთი "ხაზის მეპატრონის" აზრით ახალი კონკურსის ძირითად მიზანს ის წარმოადგენს, რომ მავანთ "ხაზების მეპატრონეებისგან" ისევ სურთ ფულის წართმევა. ისე, ტენდერებისა არ სწამს არც დემურ გიორხელიძეს, რომელიც ირწმუნება, რომ საქართველოს პირობებში ტენდერი არ იძლევა სწორ გადაწყვეტილებებს. პარლამენტის დარგობრივი ეკონომიკის თავმჯდომარის მოადგილის ვაჟა კილაძის შეფასებით კი საქართველოში საკმაოდ ეჭვიანი ხალხი ცხოვრობს და ხმებიც ფულის კეთების შესახებ ხშირად არის ხოლმე, თუმცა ზოგჯერ სინამდვილესაც შეესაბამება. ამ კონკრეტულ შემთხვევაში დეპუტატი კორუფციას და ცუდს ვერაფერს ხედავს. პირიქით, რუსთაველის, ჭავჭავაძისა და აღმაშენებლის პროსპექტების განტვირთვა "მარშრუტკებისაგან" მას სავსებით ნორმალურად მიაჩნია. უფრო მეტიც, კილაძის აზრით, ეს ტენდენცია ნელ-ნელა უნდა გაგრძელდეს და რაღაც პერიოდის მერე თბილისში სამარშრუტო ტაქსები (ისევე, როგორც ბაზრობები) საერთოდ აღარ უნდა არსებობდეს. სამარშრუტო ტაქსები თუ ავტობუსებით შეიცვლება, დეპუტატი ამას მხოლოდ მიესალმება. მისივე აზრით, "მარშრუტკებზე" მოსაკრებლის ასეთი ზრდა არის მათი შევიწროების ერთ-ერთი გზა, რომ ავტობუსები უფრო კონკურენტუნარიანი გახადონ. ხალხი ნელ-ნელა უნდა დაუბრუნონ ავტობუსებს, ვინაიდან ქალაქს უკვე ნორმალური ავტობუსები ჰყავს და ასეთი ავტობუსებით მგზავრობა გაცილებით უფრო კომფორტულიცაა, ვიდრე – სამარშრუტო ტაქსებით.

ბუნებრივია, საქალაქო ტრანსპორტის ოპტიმიზაციით (ისევე, როგორც ნებისმიერი რეფირმის დროს) ხალხის რაღაც ნაწილი უკმაყოფილო იქნება, მაგრამ ამის გამო ოპტიმიზაცია არ უნდა შეჩერდეს. მთავარია, მგზავრებს არ გაურთულდეთ, ან არ გაუძვირდეთ ქალაქის ერთი ადგილიდან მეორეში გადაადგილება. წინააღმდეგ შემთხვევაში ამაზე სამუშაო იქნება, მაგრამ არა "მარშრუტკების" მომატების გზით, არამედ ავტობუსების დამატებით, მეტროპოლიტენის მუშაობის გაუმჯობესებით და ა.შ.

მოკლედ, ყველაფერი იქით მიდიოდა, რომ ივლისის ბოლოს თბილისის საკრებულოს ქალაქის მთავრობის მიერ წარმოდგენილი პროექტები უნდა დაემტკიცებინა და "მარშუტკების" რეგულარულ მარშრუტებზეც კონკურსი გამოცხადებულიყო. მაგრამ, მოგეხსენებათ, მერის თანამდებობაზე ზურაბ ჭიაბერაშვილი გიგი უგულავამ შეცვალა. მართალია თემურ ქურხული ისევ პრემიერია, მაგრამ ქალაქის მთავრობა თავიდან კომპლექტდება და საკრებულომ ქალაქის სამგზავრო ტრანსპორტის პრობლემის განხილვა გაურკვეველი ვადით გადადო.

ამ საკითხზე გარკვეულ პასუხს უმრავლესობიდან არავინ იძლევა. ოპოზიცია კი ირწმუნება, რომ სამარშუტო ტაქსების "ხაზის მფბლობელთა" შორის პარლამენტარები, მთავრობის წევრები თუ სხვა მაღალჩინოსნებიც ყოფილან და სწორედ მათ გადააფიქრებინეს ქალაქის მესვეურთ ახალი ტენდერის ჩატარება. ჯერჯერობით (ყოველ შემთხვევაში, სექტემბრამდე მაინც) "ხაზების" რაოდენობა უცვლელი რჩება და არც "მარშუტკების" რაოდენობას ამცირებს ვინმე მექანიკურად.

ზურაბ ჩიკვილაძე აცხადებს, რომ ახალი ავტობუსების პირველი პარტიის შემოყვანის შედეგად "მარშუტკების" რაოდენობა 5000-დან უკვე დავიდა 3000-ზე. მალე დედაქალის ავტობუსების პარკს კიდევ 250 ახალი, თანამედროვე, კომფორტული ავტობუსი დაემატება. ამის შემდეგ თავად ბაზარი დაარეგულირებს თუ რამდენი "ხაზი" და რამდენი "მარშუტკა" დარჩება თბილისში.

დალი ჩიკვაიძე